Azerbaycan eğitim sistemi halen SSCB’nin izlerini taşımaktadır. Eğitim yönetimi sınırları tahsil kanunun üçüncü bölümünde bulunmaktadır. Azerbaycan’da eğitim stratejik öneme sahip olan, toplum ve devletin gelişmesinin temelini oluşturan eğitim sistemi demokratik, lâik özelliğe sahiptir. Azerbaycan’da eğitim millî ve uluslar arası değerleri oluşturur. Azerbaycan Cumhuriyeti kesintisiz eğitim sisteminin kurulması politikasını gerçekleştiriyor. Herkes devlet standardı çerçevesinde eğitim görmek hakkına sahiptir. Herkesin bilgi ve yeteneğini gerçekleştirmesi için gereken ortam sağlanıyor. Öğrencilerin istediği programlarda, okul seçmek konusunda serbestlerdir. Milliyet, din, ırk, dil, cins, yaş, sağlık ve sosyal durumlar, faaliyet alanı, yaşayış yeri ve politik görüşler gibi farklılıklara bağlı olmaksızın tüm vatandaşların eğitim hakkına sahip olması garanti ediliyor. Halka11 yıllık zorunlu genel orta eğitim görmek hakkı sağlanmıştır. Yurtdışından öğrenciler de bu haklardan yaralanıyorlar. Okul yönetiminin özünde nizamname vardır. Nizamnameler mektep şurası tarafından oluşturularak kabul edilir. Bölge eğitim müdürlüğü ve eğitim bakanlığının onayı alındıktan sonra yürürlüğe girer. Nizamnamesi bölge eğitim müdürlüğü ve Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanmamış bir okul hukuki sayılmaz. Azerbaycan’da yükseköğretim kurumları doğrudan Eğitim Bakanlığına bağlıdır. Azerbaycan Tahsil kanunun 19.maddesine göre Ali mektepleri (üniversiteler) dünya standartlarına uygun olarak Eğitim Bakanlığınca onaylanmış öğretim programlarını bağımsızdır.
Azerbaycan’da üniversiteye devam eden öğrenciler, üniversiteye belli bir miktar para ödemek zorundadır. Bu miktarı üniversiteler kendileri belirlemektedir. Yabancı uyruklu öğrencilerden bu para ABD doları olarak tahsil edilmektedir. Öğrenci tarafından üniversiteye ödenen paranın %10’u rektörlük fonuna, %10’u Cumhurbaşkanlığına, % 20’si tahsil nazırlığına(eğitim bakanlığı) %60’ı da kayıt Üniversiteye kalır.
Uluslararası: Anayasa ve tahsil kanunu yeni Cumhuriyet’le birlikte çıkarılarak milli mecliste kabul edilen metinlerdir. Ülkedeki tüm eğitim kurumları bu metinlerle belirlenen amaçlar doğrultusunda faaliyet göstermek zorundadır. Esas nameler çerçevesinde her okul kendi nizamnamesini hazırlayıp bölge eğitim müdürlüğünün onayını alarak eğitim bakanlığına bildirir.
Azerbaycan’da üniversiteye devam eden öğrenciler, üniversiteye belli bir miktar para ödemek zorundadır. Bu miktarı üniversiteler kendileri belirlemektedir. Yabancı uyruklu öğrencilerden bu para ABD doları olarak tahsil edilmektedir. Öğrenci tarafından üniversiteye ödenen paranın %10’u rektörlük fonuna, %10’u Cumhurbaşkanlığına, % 20’si tahsil nazırlığına(eğitim bakanlığı) %60’ı da kayıt Üniversiteye kalır.
Uluslararası: Anayasa ve tahsil kanunu yeni Cumhuriyet’le birlikte çıkarılarak milli mecliste kabul edilen metinlerdir. Ülkedeki tüm eğitim kurumları bu metinlerle belirlenen amaçlar doğrultusunda faaliyet göstermek zorundadır. Esas nameler çerçevesinde her okul kendi nizamnamesini hazırlayıp bölge eğitim müdürlüğünün onayını alarak eğitim bakanlığına bildirir.
Azerbaycan Eğitim Bakanlığı, eğitim sisteminin yönetilmesinde merkezi bir rol oynayan bir organdır. Eğitim alanında devlet politikasının oluşturulmasına katkıda bulunur. Kanun taslakları, hazırlayarak milli meclise sunar ve kanunlaşmasını sağlar. Çıkarılan kanunların uygulanmasını temin eder. Eğitim sistemi içinde enformasyonu sağlar. Eğitimin dünya standartlarında olabilmesi için Eğitim Bakanlığı bünyesi içerisinde “Devlet Yüksek Ekspert Komisyonu” oluşturulur. Bu komisyon eğitim bakanı kadar yetkilidir. Eğitim alanında en yüksek ihtisaslı uzmanlardan oluşturulur. Üniversitelerin idaresi rektör, senato ve yönetim kurulu tarafından sağlanır. Senato rektörün başkanlığında fakülte dekanları ve her fakülteden bir temsilci profesörden meydana gelir. Senatonun görevi üniversiteyle ilgili kanun, tüzük tasarılarını ve yönetmelikleri hazırlar. Bütçe, seçim, yeni kürsü, enstitü açılması veya kaldırılmasıyla ilgili kararları, teklifleri inceler ve yürürlüğe koyar. Üniversite yönetim kurulu yine rektör başkanlığında, dekanlar ve seçimli üç profesörden meydana gelir. Rektörler, beş yılda bir üniversite öğretim üyelerinin seçtiği 6 adaydan, YÖK’ün seçtiği üç adaydan biri. YÖK, Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Genel Sekreterse üniversitenin idarî işlerine bakar. Yazı işleri, personel, kütüphane, hizmetliler buna bağlıdır. Genel olarak Azerbaycan'da eğitimin tüm diğer Türk devlet ve topluluklarına göre çok ileri seviyede olduğu görülür. 1991 istatistikî verilere göre 4775 okulda 1.503.000 öğrenci okumaktadır. Bugün okul sayısı 5.000'e, öğrenci sayısı 1.600.000'e ulaşmıştır. Öğrenciler barınma sorunu ise üniversitelerin yurtlarında kalarak çözebilecekleri gibi, kendileri de ev tutup kalabiliyorlar. Azerbaycan'da tüm Orta Asya ülkelerinde olduğu gibi ev kiraları çok ucuz eğitimi, hem de diğer ülkelere göre daha ucuz olması ayrıca Azerbaycan Üniversitelerinin YÖK Denkliğinde olması üniversiteli olmanın kolaylığını taşımaktadır. Bir öğrencinin Azerbaycan'da üniversite okuması için ÖSS'den 120 puanı aşması yeterli. Mezun olunduğunda sosyal bölümler için denklik sorunu yoktur. Tıp ve mühendislik fakülteleri mezunlarının da denkliği sınava girdikten sonra kabul ediliyor. Sosyal bölümlerde sorun yok. Fakat siz öğrenciler Azerbaycan’ da okumaya karar verdikten sonra YÖK'ün denklik birimini arayıp, gitmek istediğiniz üniversitenin veya bölümün tanınıp tanınmadığını öğrenmek için dilekçe, telefon, e-mail ile ya da direk YÖK’e giderek öğrenebilirsiniz. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı 06539 Bilkent-Ankara Tel: +90[312]298-7000 Fax: +90[312]266-4759
Azerbaycan da 6.500 kültür tesisi, 4.605 adet kütüphane, 125 müze, 125 müzik okulu, 43 halk tiyatro salonu, 3.680 kültür evi bulunmaktadır. Okuma yazma oranı %97,5’dür. Bakü-Azerbaycan Devlet Üniversitesi ve buna bağlı Enstitüler bütün bilimsel, teknik, sağlık, sanat kollarını içerir boyutlardadır. Çok sayıda yabancı öğrenci bulunmaktadır. Türk öğrencilerin sayısı her geçen gün artmaktadır.
Azerbaycan Üniversiteleri , Azerbaycan Eğitim , Azerbaycanda Üniversite ,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder